चन्द्रयान ३ मिशन तत्परतामा छ र २०१३-१४ मा गर्दा मंगल यात्रामा सफलता साधेर यसको क्षमतामा नयाँ आत्मविश्वास सिर्जन गरेको छ, त्यसैले पहिलो सैटेलाइट, आर्यभटको प्रक्षेपण भएको १९७५ सालदेखि अन्तरिक्ष क्षेत्रमा आईएसआरओले आन्दोलन गरेको विस्मयकारी प्रगति साधेको छ।
२३ अगस्ट १९४७ मा स्वतंत्र भयेको एक हप्ता मात्र पछि जवाहरलाल नेहरूले अन्तरमन्त्रालयी सभामा विज्ञानको संचालन विषयमा बुलाउन कारण भारतले महत्त्वपूर्ण विज्ञान र प्रविधिको कार्यक्रम स्थापना गर्नुपर्छ भनेर निर्णय गरियो।

केही भारतीय वैज्ञानिकहरूले बिदेशमा पढेका तथा त्यहाँ काम गरेका केहीले स्वतन्त्र भारतको विज्ञान र प्रविधिमा सहभागी हुन निर्णय गरेका थिए। त्यसपछि डा. विक्रम साराभाई यसबारे छिटो मा भारतले अद्यावधिक विश्वासप्राप्त गर्ने र माथिल्लो नदिने भएसी भारत अन्तरिक्ष कार्यक्रममा पितावान भनिन्थे।

भारतमा रॉकेट विज्ञानले प्रारम्भिक रूपमा छैङ्ग्रा गरिनुभएकोले छैं केही ऐतिहासिक क्रियकलापहरू पनि थिए। १९५७ मा पहिलो सेटेलाइट स्पुटनिक यूनियनले ल्याउनुभएको थियो र भारतले सो समयमा अन्तरिक्ष प्रविधिको सम्भाव्यता पुर्नङ्ग रूपमा सम्झियो।

१९६० दशकको पहिले भागमा, कोस्मिक रे प्रोटन साराभाईले अन्तरिक्ष प्रविधिको लागि निवेश गर्नै आवश्यकताको कमर्च थाप्ने र जवाहरलाल नेहरूले त्यसमा पूर्ण सहयोग गर्ने प्रयास गर्दथे। १९६२ मा भारतले डा. साराभाईलाई चेयरमैनको रूपमा भारतीय राष्ट्रिय अन्तरिक्ष अनुसन्धान समिति (आइन्कोस्पर) स्थापना गर्यो।

भारतको अन्तरिक्ष कार्यक्रमले १९६० दशकले सुरु भएको थियो। भारतले १९६३ मा केरलको थुम्बा युद्धक्षेत्रमा थुम्बा एक्व्याटोरियल रॉकेटलाइजिङ स्टेसन (टिइआरएलएस) स्थापना गर्यो। अन्ततः, १५ अगस्ट १९६९ मा भारतीय अन्तरिक्ष अनुसन्धान संगठन (आइएसआरओ) र जून १९७२ मा अन्तरिक्ष विभागको स्थापना गरियो।

त्यसमै यहाँ उन्नत विज्ञानले भारतले महत्त्वपूर्ण अधिग्रहणहरू गरेको छ। एकैको संचालन उपकरणका लागी भारतले अहिले देखिने लागि महत्वपूर्ण उपकरण एक पर्यावरणीय अनुगमन ra मौसमी उपयोगको आवश्यकता अवलम्बन गरेको राखेको छ।

आज, भारतले विश्वको सबैभन्दा ठुलो रिमोट-सेन्सिंग उपग्रह नेटवर्क छ। त्यस्ता प्रणालिहरूले राष्ट्रिय अर्थव्यवस्थालाई कृषि, भू-पानी-बनजुङ्गी सम्हालेरका सहयोगमा मद्दत गर्छन्। वनीयता, पारिस्थितिकी, भूगणित, सेटो जल ब्यवस्थापनमा लागू हुन्छन्। सुरक्षाका लागि, यस्ता उपग्रहहरूले अत्यधिक सहमतिका छविहरू प्रदान गर्न सक्छन्। यो संज्ञानत्मक प्रयोजनका रुपमा भारतले देखदेखि उत्पन्न गर्ने समयमै ठुलो प्रशासकीय उपकरणहरूलाई मिल्ने संग्रभ ध्यान दिनु पर्छ। कार्तोसाट श्रृंखलामा रहेका केही उपग्रहहरूले विश्वको सर्वोत्कृष्ट समान रुपको २५ सेमीमा संकलन गर्न सक्छन्।

वित्तीय संकटका कारण, आईएसआरओले १९८० दशकदेखि सुरु भएको एकैचित्रित सेटेलाइट प्रणाली बनाएको थियो, जहाँ एकल उपग्रहले सूचना संचार, पृथि‍वी अनुगमन र मौसमी आवश्यकताहरुमा आश्रय गर्थ्यो।

आज, आईएसआरओमा विभिन्न संचार र मौसमी उपग्रहहरू आयोजन गरिरहेका छन्, जसले दूरसंचार, टेलिभिसन प्रसारण, उपायका अनुप्रयोग, हवामान पूर्वानुमान, आपदा चेतावनी र खोजी र बचाउ अभियानमा स